- Katılım
- 5 Eki 2013
- Mesajlar
- 181
- Tepkime puanı
- 3,105
- Puanları
- 113
OSMANLI’NIN BAŞLANGIÇ MERİDYENİ AYASOFYA’YDI
Şimal ve cenub (kuzey ve güney) kutuplarından geçmek üzere ekvatora dik şekilde çizildiği düşünülen hayalî çembere meridyen (tûl) denir.
Tarih boyunca, meridyenlerin başlangıcı olarak seçilen, yeryüzünün istenilen bir yerinden geçen Başlangıç Meridyeni zamana ve ülkelere göre değişmiştir.
İslam âlimlerinden ve Semerkand Rasathanesi’nin kurucusu Uluğ Bey’in hazırlamış olduğu Zîc-i Uluğ Bey’de, Kamçatka’nın doğusundan geçen meridyenin başlangıç olarak alındığı yazmaktadır. Günümüzde Rusya’nın en doğusunda, Japonya’nın kuzeyinde yer alan Kamçatka, aynı zamanda Dünya’nın da en doğusunda bulunuyor. Burası, Griniç’e göre gün meydana geldiğinde ilk sabah vaktinin zuhur ettiği yer olarak da bilinmektedir. Osmanlı âlimlerinden astronom-muvakkit Mustafa İbn-i Ali el-Muvakkit’in, meridyen (tûl) başlangıcı olarak Kanarya Adaları’nı, diğer bir rivâyette ise Kanarya Adaları’nın 10 derece doğu sahilini aldığı bilinmektedir. Mustafa İbn-i Ali, 1560’lı yıllarda İstanbul Yavuz Sultan Selim Camii’nde muvakkitlik yapmış, 1571 yılında vefat etmiştir. Günümüzde İspanya’ya bağlı olan Kanarya Takımadaları Atlas Okyanusu’nda, Fas’ın batısındadır.
1884 yılında Osmanlı Devleti’nin de aralarında bulunduğu 25 ülkeden 41 delege, dünyanın saat dilimlerini tesbit etmek üzere “Milletlerarası Meridyen Konferansı” için Washington’da bir araya geldi.
Bu konferansta Griniç, 22 oyla “0 meridyeni” olarak kabul edildi. Böylece, kısaltılmışı GMT olan “Griniç Mean Time (Griniç saati)” dünyanın kullanacağı milletlerarası zaman dilimi olarak kararlaştırıldı. Çünkü denizcilerin yüzde 70’inden fazlası Griniç’i kullanıyordu. Bu konferanstan sonra Osmanlı haritacıları da, hazırladıkları dünya haritalarında Griniç’i esas almışlardır. Ancak, Osmanlı’nın hâkim olduğu toprakları gösteren haritalarda Ayasofya Camii’nin kubbesinden geçen ve “Arz-ı Halife” veya “Arz-ı İstanbul” denilen meridyen, başlangıç meridyeni olarak kullanılmaya devam etmiştir. Müslümanlar da ezânî saatlerini buraya göre ayarlamışlardır. (Yedikıta Dergisi, 71. Sayı)
Şimal ve cenub (kuzey ve güney) kutuplarından geçmek üzere ekvatora dik şekilde çizildiği düşünülen hayalî çembere meridyen (tûl) denir.
Tarih boyunca, meridyenlerin başlangıcı olarak seçilen, yeryüzünün istenilen bir yerinden geçen Başlangıç Meridyeni zamana ve ülkelere göre değişmiştir.
İslam âlimlerinden ve Semerkand Rasathanesi’nin kurucusu Uluğ Bey’in hazırlamış olduğu Zîc-i Uluğ Bey’de, Kamçatka’nın doğusundan geçen meridyenin başlangıç olarak alındığı yazmaktadır. Günümüzde Rusya’nın en doğusunda, Japonya’nın kuzeyinde yer alan Kamçatka, aynı zamanda Dünya’nın da en doğusunda bulunuyor. Burası, Griniç’e göre gün meydana geldiğinde ilk sabah vaktinin zuhur ettiği yer olarak da bilinmektedir. Osmanlı âlimlerinden astronom-muvakkit Mustafa İbn-i Ali el-Muvakkit’in, meridyen (tûl) başlangıcı olarak Kanarya Adaları’nı, diğer bir rivâyette ise Kanarya Adaları’nın 10 derece doğu sahilini aldığı bilinmektedir. Mustafa İbn-i Ali, 1560’lı yıllarda İstanbul Yavuz Sultan Selim Camii’nde muvakkitlik yapmış, 1571 yılında vefat etmiştir. Günümüzde İspanya’ya bağlı olan Kanarya Takımadaları Atlas Okyanusu’nda, Fas’ın batısındadır.
1884 yılında Osmanlı Devleti’nin de aralarında bulunduğu 25 ülkeden 41 delege, dünyanın saat dilimlerini tesbit etmek üzere “Milletlerarası Meridyen Konferansı” için Washington’da bir araya geldi.
Bu konferansta Griniç, 22 oyla “0 meridyeni” olarak kabul edildi. Böylece, kısaltılmışı GMT olan “Griniç Mean Time (Griniç saati)” dünyanın kullanacağı milletlerarası zaman dilimi olarak kararlaştırıldı. Çünkü denizcilerin yüzde 70’inden fazlası Griniç’i kullanıyordu. Bu konferanstan sonra Osmanlı haritacıları da, hazırladıkları dünya haritalarında Griniç’i esas almışlardır. Ancak, Osmanlı’nın hâkim olduğu toprakları gösteren haritalarda Ayasofya Camii’nin kubbesinden geçen ve “Arz-ı Halife” veya “Arz-ı İstanbul” denilen meridyen, başlangıç meridyeni olarak kullanılmaya devam etmiştir. Müslümanlar da ezânî saatlerini buraya göre ayarlamışlardır. (Yedikıta Dergisi, 71. Sayı)
